ارزش دلار در 1402 مانند سال قبل بسیار مهم و حساس است؛ اینکه فشارهای ارزی همیشه موجب تشنج در بازار ارز و کالا می‌شود این قضیه را حساس‌تر کرده است. ارزش دلار در 1402 به دلیل رشد نقدینگی با روند کند نیز در حال افزایش بوده و تاکنون موجب افزایش قیمت نسبی بسیاری از کالا و خدمات شده است و چرخه اقتصاد در ایران را به‌تبع خود دگرگون کرده است. ارزش دلار امروزه آن‌قدر مهم شده است که هر کس بخواهد معامله‌ای هرچند کوچک انجام دهد ابتدا نرخ ارز و نوسانات بازار را چک می‌کند و بر اساس نوع وضعیت حاکم بر معاملات و بورس و سایر موارد وابسته به ارز معامله خود را انجام می‌دهد. بنابراین دیدگاه‌ها نسبت به نوسانات دلار و ارز در ایران شاید بیشتر از سایر کشورها بهاداده می‌شود و چنان با زندگی مردم عجین شده که کوچک و بزرگ، حداقل یک آشنایی اندک با این موضوع دارند.
کنترل نرخ ارز
ارزش دلار در 1402 تا به امروز اینقدر محسوس بوده که دولت برای کنترل نرخ ارز و در دست داشتن شرایط و ایجاد آرامش تلاشی مستمر نداشته و همین امر موجب شده تا دولت در برابر تشنج‌های ارزی و مهار تورم شکست بخورد. هرچند که این روند هر چه روبه‌جلو می‌رود اوضاع اقتصادی را نامطلوب و معیشت مردم را سخت می‌کند. یکی از دلایل شرایط موجود، تهی بودن توان ارزی دولت است؛ اما این امر سبب نشده تا دولت برای کنترل نرخ ارز کاری نکند. بنابراین کنترل نرخ ارز و دلار امری بسیار پیچیده و حیاتی شده است و تمام دولت‌مردان در تلاشند تا دلار به حالت ثبات باقی بماند و یا حتی کم شود و زندگی برای مردم راحت‌تر شود؛ چراکه تأثیر ارزش دلار بر کیفیت زندگی مردم خصوصاً قشر کم‌درآمد بسیار مهم است.
نقش بانک مرکزی
طبیعتاً بانک مرکزی در خصوص ارزش دلار در 1402 تلاش خود را کرده و درصدد بهبود بخشیدن به شرایط حاکم است و این را به‌خوبی می‌داند که کمیت‌های پولی در خصوص قیمت‌گذاری ارزی نقشی کلیدی و راهبردی دارد. با شرایط اقتصادی موجود در ایران همه متغیرهای وابسته به ارز، تعین کننده ارزش دلار در 1402 است. که همین متغیرهای وابسته به ارز سبب شده تا روند قیمت ارز و ارزش‌گذاری آن در طی نیم‌قرن گذشته حالت صعودی داشته باشد.
کسری بودجه
کسری بودجه یکی از دلایل و حتی یکی از نتایج حاصل از نقدینگی ست که روی این موضوع، ارزش ارز، اهرم فشاری ست که هر چه دولت در تخصیص بودجه می‌کوشد بازهم با توجه به تشنج‌های ارزی موجود دچار اشکال و نقص در خصوص امر بودجه‌های تخصیص‌یافته می‌شود. دلیل عمده این کسری بودجه به دلیل بدهی‌های پشت سر هم شرکت‌های دولتی بزرگ به بانک مرکزی ست. مگر در شرایطی خوب که نفت به فروش می‌رسد تا از فشارهای وارده به بانک مرکزی کاسته شود.
تنش‌های بین‌المللی
یک امر بسیار مهم که نه‌تنها مربوط به ارزش دلار در 1402 را تحت شعاع قرار داده بلکه از دیرباز بر ارز و اقتصاد ایران بسیار تأثیرگذار بوده است. جنگ اوکراین‌یکی از این تنش‌های بین‌المللی ست که در سال 1402 روی نرخ ارز و دلار بسیار تأثیرگذار بوده است. این تنش‌ها می‌توانند به‌صورت موقت موجب کاهش تنش در خصوص ارز شود و نقدینگی را تا حدودی کاهش دهد و یا موجب افزایش تنش در خصوص ارز شوند.
نقش تحریم
تحریم‌های متعدد دولت آمریکا بر ایران نقش اصلی را در خصوص ارز دارد که همه‌ی موارد فوق را زیر نظر گرفته و اهرم فشاری بر اقتصاد ایران است. این تحریم‌های ظالمانه و پی‌درپی قصد فلج کردن اقتصاد ایران را دارد تا نتواند به میل خود دادوستدی داشته باشد و همیشه با اعمال هر تحریم اعمال‌شده تنشی در بازار ارز به وجود می‌آورد و بورس کشور را با نوسان‌های باورنکردنی روبه‌رو می‌کند. این پدیده تحریم، تحلیل ارزش ارز در 1402 را در دست دارد و همیشه خود را ثابت کرده است که نباید نادیده گرفته شود.
نوسانات ارزی
در ابتدای سال 1402 ارزش دلار رو به فزونی داشت که موجب هیجانات ارزی و بی‌ثباتی اندکی در بازار شروع شود. هرچند که مردم به این وضعیت عادت کرده‌اند و این تغییر را به‌خوبی در زندگی و معیشت مردم می‌توان دید که به‌قول‌معروف خرج با دخل برابر نیست و هر چه تلاش فرد برای بهبود زندگی بیشتر شود نوسانات ارزی نیز به همان مقدار خود را بالا کشیده و دچار مضیقه و سلب آسایش مردم شده است و تضاد طبقاتی در جامعه را روزبه‌روز بیشتر و بیشتر می‌کند. همه این فعالیت‌ها باسیاست روبه‌جلو است که همین سیاست‌ها و رفتار دولت‌ها با ایران سبب بروز مشکلاتی درزمینهٔ ارزش ارز در ایران می‌شود.
نقش معامله گران
معامله گران یا ترید کنندگان همیشه در خصوص تنش‌های ارزی رفتار محتاطانه‌ای دارند و با سبک و سنگین کردن وارد چرخه بورس می‌شوند. برخی اوقات نیز به یک تنش احتمالی ممکن است دچار سودهای هنگفت یا ضررهای کمرشکن شوند. این مسئله نیز یک مسئله جدی و تأثیرگذار بر بورس است که خود متأثر از تنش‌های ارزی چه در سال 1402 و چه در سال‌های گذشته بوده است و باعث کم‌رنگ شدن حضور معامله گران در چرخه بورس می‌شود که پیامد خوبی ندارد.
ارز سال 1402
اوایل سال 1402 تنش ارزی و نرخ تورم حرکتی صعودی داشت همچنین تابستانی که گذشت جو بازار و ارز حالت ثبات نداشت و موجب گرانی کالاها و ملزومات ضروری شد. همین روند تنش‌های اقتصادی بدتری را در پی دارد و معیشت مردم را سخت می‌کند. همچنین طی روند به وقوع پیوستن جنگ‌های منطقه‌ای این امر خود را به‌خوبی نشان داده است و تأثیرات مخربی به بورس وارد کرد. همچنین چنین پدیده‌هایی موجب افزایش فلزات گران‌بها ازجمله طلا شد.
تکرار شوک نوسانات ارزی
به‌خوبی همه می‌دانیم که قوه محرکه و توان هر دولت برای انجام کاری قدرت اقتصادی آن دولت است. ازاین‌رو دولت‌مردان درصددند تا بازار را به حالت ثبات نگه‌دارند یا از گرانی‌ها جلوگیری کنند؛ اما گاهی این مسئله آن‌قدر دشوار است که حتی باسیاست گذاری‌های به‌روز نیز نمی‌توان جلوی این تورم ناشی از نقدینگی را گرفت. اما گاهی تکرار شوک نوسانات ارزی ضربه‌های مهلکی بر پیکره اقتصاد کشور می‌زند که برای رشد یک کشور بسیار نفس‌گیر و منفی ست و پیامدهای طولانی‌مدت دارد و برگشت‌ناپذیر است. در کل آینده‌ای نامعلوم در انتظار وضعیت ارزی وجود دارد، مگر اینکه مذاکره‌کنندگان به میز مذاکره برگرند و برجام را عملی سازند. آن موقع می‌توان روند نزولی دلار را شاهد بود.
دلار از گذشته تا به امروز
قیمت دلار از سال 96 به بعد به دلیل بالا گرفتن تحریم‌ها سیری صعودی داشته و هرساله به دلیل اعمال تحریم‌های جدید از سمت دول غربی این روند افزایش نیز می‌یابد. یک سال شاید روند به‌کندی رو به افزایش بوده یا با سرعت‌بالا همه را متحیر کرده است. امروزه نیز همین وضعیت حاکم است و باید نسبت به سیاست‌های اعمالی و تنش‌های موجود عرضه و تقاضا توجه جدی صورت گیرد. درست است که در ایران وضعیت عرضه از تقاضا دیگر معنی گذشته خود را ندارد و هر زمان به یک‌شکل و با تعریفی خاص بیان می‌شود، اما باید چاره‌ای اندیشید.
پیش‌بینی ارزش دلار 1402
ارزش دلار در 1402 به عوامل مختلفی ازجمله موارد بالا که اشاره کردم، دارد و سیاستمداران هوشیارتر از قبل هستند؛ به همین دلیل بازار دلار و ارز باید وضعیت ثبات را حفظ کند. اما این وضعیت معلوم نیست تا کی ادامه خواهد داشت؛ چراکه مسئله دلار به عوامل مختلفی بستگی دارد که یکی یا دو تا نیست. پس بهترین کار برای معامله گران و خریداران بورس این است که لحظه‌به‌لحظه وضعیت موجود بر دلار را چک کنند و مسائل منطقه و فرا منطقه‌ای را جدی بگیرند؛ چراکه یک تلنگر کوچک می‌تواند بورس را زمین بزند و یا برعکس.
نتیجه‌گیری
کارشناسان بسیاری در خصوص دلار و ارز بحث می‌کنند و شاید در آخر به نتیجه واحدی نرسند؛ زیرا که مسئله ارز و دلار یک مسئله ساده نیست و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد و هرروز یک تحریم جدید یا یک اتفاق جدید ازجمله تنش‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای همه و همه بر روی وضعیت دلار اثر دارند و نمی‌توان یک نتیجه‌ی واحد گرفت که آیا این مسئله دلار قرار است به کجا ختم شود؟. آیا ارزش ارز تا پایان سال ثبت می‌ماند یا دچار نوسان می‌شود؟. بنابراین این‌یک فرآیند لحظه‌ای است و لحظه‌به‌لحظه باید رصد شود که وضعیت دلار چگونه است. بنابراین وضعیت ارزش دلار در 1402 نیز به همین صورت لحظه‌به‌لحظه پیش می‌رود و معلوم نیست که آیا تا انتهای سال به همین منوال باشد یا نباشد.
