آیا خرید و فروش بیت‌کوین قانونی است؟ حتماً یکی از سؤال‌هایی که برای کسانی که قصد شروع تجارت در دنیای ارزهای دیجیتال یا بیت‌کوین را دارند، ایجاد شده و نیاز به پاسخی جامع و به‌روز دارد. خوش‌وقتیم تا به‌وسیله این مقاله یاری‌دهنده شما در رسیدن به پاسخ مورد نیازتان باشیم.
فهرست مطالب:
- چرا به ارز دیجیتالی نیاز وجود داشت؟
- آشنایی با مفاهیم پایه‌ای ارز دیجیتال
- انواع ارز دیجیتال کدام است؟
- ویژگی‌های ارزهای دیجیتال
- قوانین حیطه ارزهای دیجیتال
- آیا صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران وجود دارند و قانونی‌اند؟
- جمع‌بندی
پیشنهاد می‌شود تا گام‌به‌گام با مقاله پیش رو همراه باشید تا به پاسخ شبهات و سؤالات خود دست یابید.
چرا به ارز دیجیتال نیاز وجود داشت؟
در راستای پاسخ به سؤال آیا خرید و فروش بیت‌کوین قانونی است؟ قوانین خرید بیت‌کوین نیاز است که ابتدا به دلایل نیازمندی به ارز دیجیتال بپردازیم. تا همین چندین سال اخیر، تنها وجه‌های رایج، پول‌های اسکناسی موجود مانند، دلار، پوند، ریال و غیره که به آنها پول فیات گفته می‌شود، بود. اما با پیشرفت روزافزون دنیا و راه‌های مبادلات و دسترسی‌ها، استفاده از این پول‌ها مصرف‌کننده را با محدودیت‌هایی روبه‌رو می‌کرد. از آنجایی‌که انسان بر این است تا از محدودیت‌های موجود بگریزد و راهی برای ازبین‌بردن آنها بیابد، برای این مسئله نیز راه‌حلی به نام ارزهای دیجیتال وارد عرصه شد تا افراد بتوانند:
- بدون محدودیت به مبادلات در دنیای مجازی بپردازند.
- بدون تحت‌نظر بودن توسط دولت‌ها و نیاز به تبدیل ارزها به یکدیگر به خرید و فروش بپردازند.
- بدون نیاز به احراز هویت و فاش کردن هویت خود و تنها حتی با نامی مستعار خرید و فروش کنند.
در واقع ارز دیجیتال امکان برخورداری سریع و بدون واسطه از محصولاتی را برآورده می‌سازد که برای به‌دست‌آوردنشان نیاز به زمان و هزینه‌های بیشتری بود. به‌عنوان‌مثال برای خرید مجله‌ای علمی از خارج از مرزهای کشور، نیاز است تا ابتدا شرکت واسطه قابل اطمینانی پیدا نموده و هم ارزش پول محصول به‌علاوه حق واسطه‌گری شرکت، به‌حساب شرکت مذکور واریز نماید. تا ثبت سفارش کند و پس از مدت معین محصول موردنظر به دستتان برسد. امروزه این مسیر در حد توان صبر ما نیست؛ درست است؟ با آمدن ارزهای دیجیتال این مسیر بسیار کوتاه‌تر شد و امکان حذف واسطه‌ها نیز به وجود آمد.
این‌ها بخشی از مزایای استفاده از ارزهای دیجیتال است که نشانه نیاز به وجود آنها نیز هستند. در ادامه این مقال به دیگر ویژگی‌های ارز دیجیتال و بررسی همه‌جانبه آن خواهیم پرداخت.
آشنایی با مفاهیم پایه‌ای ارز دیجیتال در خرید و فروش بیت‌کوین
برای یادگیری قوانین و اصول هر فضایی لازم است تا فرهنگ لغت و اصطلاحات رایج آن محیط آشنا باشید تا به بهترین درک از آن محیط و امکانات آن برسید. ازاین‌رو لازم است به رایجترین مفاهیم مورد ارائه در این بخش، توجه لازم را داشته باشید. در دنیای ارز دیجیتال، مفاهیم بیشتری وجود دازد؛ اما ما بر آنیم تا شما را با کاربردی‌ترین آنها آشنا سازیم.
-
ارز دیجیتال (Cryptocurrency)
ارزی رمزنگاری و کدگذاری شده که در دنیای مجازی تعریف می‌شود و معادل فیزیکی ندارد. و به کاربر امکان پرداخت ایمن در فضای مجازی را می‌دهد. این ارز را می‌توان به‌سادگی و بدون محدودیت یا با حداقل محدودیت انتقال داد و به محصول و خدمات موردنظر دست‌یافت. و حتی با خود آن به سرمایه‌گذاری پرداخت.
-
کیف پول (Cryptocurrency wallet)
مانند کیف پولی که به همراه دارید و وجه خود را در آن نگه می‌دارید، کیف پول دیجیتالی نیز همین نقش را ایفا می‌کند. که علاوه بر نگهداری ارز دیجیتال، وظیفه ارسال، دریافت و مدیریت آنها را نیز برعهده دارد. این امنیت کیف پول با رشته کد و حروفی تأمین می‌گردد که در ادامه با آن آشنا خواهید گشت.
-
کلید عمومی (Public key)
اگر بخواهیم برای فهم بهتر معادلی برای آن نام ببریم، می‌توان به شماره‌حساب بانکی اشاره کرد. که از آن برای دریافت ارز دیجیتال از دیگران استفاده می‌شود و بدین منظور در کلید عمومی را اختیار آنها قرار خواهید داد.
-
کلید خصوصی (Private key)
همان‌گونه که گفته شد، جهت برقراری امنیت کیف پول ارز دیجیتال، نیاز به رشته حروف و کدهایی است که تنها در اختیار صاحب کیف پول قرار دارد و امنیت آن را تأمین می‌کند و لازم است تا برای انجام هرگونه عملیاتی بر کیف پول، کلید خصوصی را به کار گیرید. کلید عمومی مانند رمز کیف پول عمل کرد. پس باید در محافظت از آن کوشا بود و آن را در اختیار هیچکس قرار نداد.
-
بلاک‌چین (Blockchain)
اگر به معنای لغوی بلاک‌چین توجه کنیم، به “زنجیره بلوک‌ها” می‌رسیم. اطلاعات و کدها در بلوک‌هایی در دنیای دیجیتال ذخیره می‌گردند و این بلوک‌ها به‌صورت زنجیره‌وار با یکدیگر ارتباط داشته و بلاک‌چین را می‌سازند.
-
استخراج (Mining)
ارز دیجیتال با استفاده از کدگذاری‌ها و رمزسازی ساخته شد. در واقع این کدهای سازنده رمزارزها، پاسخ معادلات پیچیده ریاضی بود که توسط کامپیوترهای پیچیده که توان پردازش فوق‌العاده اطلاعات را دارد. و جواب این معادلات را به دست آورد، انجام می‌پذیرند و ارز دیجیتال یا کوین جدید تولید می‌کنند. تمام این مراحل، استخراج نامیده می‌شود. هر فردی که زودتر بتواند به پاسخ این معادلات پیچیده دست یابد، تعدادی ارز دیجیتال تولیدی به‌عنوان پاداش تعلق می‌گیرد.
-
صرافی ارز دیجیتال (Exchange)
در دنیای هوش مالی ارز دیجیتال نیز امکان جرید و فروش ارز و تبدیل آنها به یکدیگر وجود دارد و در صرافی ارز دیجیتال امکان‌پذیر است.
حال یکی دیگر از گام‌های پاسخ به سؤال آیا خرید و فروش بیت‌کوین قانونی است؟ قوانین خرید بیت‌کوین برداشت و برای داشتن پاسخ آماده‌تر و آگاه‌تر بود و در آینده‌ای نزدیک به پاسخ خود دست خواهید یافت؛ بنابراین ادامه مقاله را از دست ندهید.
انواع ارز دیجیتال در خرید و فروش بیت‌کوین کدام است؟
باتوجه‌به نیازمندی‌های موجود، ارزهای دیجیتال که در ابتدا تنها در دسترس سیستم‌های نظامی قرار داشت؛ اما به علت اصل عدالت در اختیار عموم قرار گرفت، در سال 2009 به بازار ارائه گشت. به‌طور کلی ارز دیجیتال انواع مختلفی دارد که به اختصار به آنها و ویژگی‌های مرتبط به هر یک خواهیم پرداخت. ارزهای دیجیتال به سه دسته اساسی تقسیم‌بندی می‌گردند:
-
بیت‌کوین
بیشتر به‌جای واژه ارز دیجیتال، بیت‌کوین به کار می‌رود. به‌طوری که برخی این دو را معادل یکدیگر می‌دانند. درحالی‌که بیت‌کوین تنها یکی از انواع ارزهای دیجیتال و البته اولین ارز دیجیتال عرضه شده به دنیا و رایجترین آن است. هویت گروه سازنده بیت‌کوین تاکنون مخفی بود و مردم تنها آنان را با نام مستعار “ساتوشی ناکاموتو” می‌شناسند. ارزش فعلی بیت‌کوین حدود 63000 دلار گزارش می‌شود.
-
آلت‌کوین
نام یا اصطلاحی است که برای هر ارز دیجیتال غیر از بیت‌کوین به کار می‌رود. رایجترین آلت‌کوین اتریوم است که از رواج و محبوبیت خوبی برخوردار است و پس از بیت‌کوین در جهان، مقام بزرگترین ارز دیجیتال را داراست.
-
استیبل‌کوین
ارزش این دسته از کوین‌ها وابسته به دارایی‌های فیات، از جمله طلا و ارزهای فیات مانند دلار است. و به کاربر این امکان را می‌دهند تا پول خود که اغلب دلار است، در قالب ارز دیجیتال نگهداری نماید. و به طور دلخواه آن را معامله و ذخیره نماید. تتر یکی از انواع استیبل‌کوین است.
ارزهای دیجیتال عمدتاً به این سه شکل کلی در بازار وجود دارند که هر یک از این انواع، زیرشاخه‌های مختلفی دارند که شاید نام آنها برایتان آشناتر باشد؛ مانند اتریوم، لایت‌کوین و غیره.
ویژگی‌های ارزهای دیجیتال در خرید و فروش بیت‌کوین
ازآنجایی‌که ارزهای دیجیتال با ارزهای فیات که به طور فیزیکی رواج دارند، متفاوت هستند، درنتیجه ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارند. دانستن آنها درک قوانین مربوط را سهولت می‌بخشد. از جمله این ویژگی‌ها، شامل موارد زیر است:
-
ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز هستند.
منظور از واژه غیرمتمرکز این است که ارزهای دیجیتال توسط دولت یا سازمانی توزیع و اداره نمی‌شود، تنها در بستر بلاک‌چین و توسط انجمن‌های موجود در همین بستر و کاربران، اداره و کنترل می‌گردد. از این ویژگی می‌توان به‌عنوان یک مزیت نام برد؛ زیرا باعث برداشت محدودیت‌های اجرایی توسط دولت‌ها و همچنین مانع اعمال تحریم‌های سیاسی بر این بازار می‌گردد.
-
ارزهای دیجیتال دارای شفافیت است.
در بستر بلاک‌چین تمامی تراکنش‌ها برای تمامی کاربران قابل‌ردیابی و رصد بود و افراد می‌توانند تراکنش‌های انجامی یک کیف پول را از مقصد تا مبدأ دنبال کنند و از آن مطلع گردند.
-
تراکنش‌های ارزهای دیجیتال برگشتپذیر نیستند.
شاید یکی از مهمترین ویژگی‌های مشمول ارزهای دیجیتال، غیرقابل‌برگشت بودن تراکنش‌ها در این بستر است. به صورتی که در صورت انجام مبادله یا معامله‌ای ناخواسته، امکان بازیابی ارزهای ازدست‌رفته وجود ندارد.
از دیگر ویژگی‌های ارز دیجیتال عدم نیاز به مجوز و حتی احراز هویت برای انجام تراکنش‌ها و همچنین سرعت بالای آن است. تمام این ویژگی‌ها باعث محبوبیت روزافزون ارزهای دیجیتال در جوامع شده‌اند.
قوانین حیطه ارزهای دیجیتال
تا اینجای مقاله دررابطه‌با اجزای مختلف جهان ارزهای دیجیتال به‌اختصار سخن گفتیم. تا با فضای آن بیشتر آشنا شوید و درنتیجه پاسخ سؤال آیا خرید و فروش بیت‌کوین قانونی است؟ و قوانین خرید بیت‌کوین را بهتر دریابید.
زمانی که ارزهای دیجیتال به جهان عرضه شد، گرچه ماهیت کددار و رمزگذاری شده‌ای داشت که تا جایی خیال افراد را آسوده می‌ساخت. اما مخفی بودن هویت افراد معامله‌گر و به کل کاربران آن و همچنین غیرمتمرکز بودن آن که حاکی از عدم نظارت و قانون‌گذاری دولت بر آن بود، نگرانی‌هایی دررابطه‌با جولان‌دادن هکر و افراد سودجو و فریب‌کار، غیرقابل‌چشم‌پوشی بودند. که تمامی این نگرانی‌ها را حتی از جانب سیستم‌های دولتی و دولت‌ها را به جا و قابل درک می‌نمود.
ابتدای کار ارزهای دیجیتال
در ابتدا که ارزهای دیجیتال رواج پیدا کردند، مسئولان کشور به علت نگرانی‌های زیر سرسختانه با آن برخورد نمود:
- نگرانی دررابطه‌با خروج ارز از کشور
- سهولت پول‌شویی و انجام اعمال غیرقانونی بدون لزوم احراز هویت
- نوسانات شدیدی که در قیمت ارزهای دیجیتال وجود دارد
- نگرانی دررابطه‌با پیشی‌گرفتن بازار ارز دیجیتال در جذب سرمایه از بازار بورس ایران
- دست‌نداشتن دولت در کنترل و ارزیابی بازار ارز دیجیتال
همین دلایل باعث شد تا در ابتدا ارز دیجیتال و بازار و معاملات مربوط ممنوع و جرم محسوب شوند. اما باتوجه‌به تقاضا و رواج ارزهای دیجیتال مسئولان مجبور شدند تا مقداری خود را با شرایط وقف داده اندکی دررابطه‌با این بازار تجدیدنظر کنند که طی آن، در تیرماه سال 98، ارز دیجیتال در ایران به رسمیت شناخته شد و تمامی اعمال مربوط با ارز دیجیتال از جمله خرید و فروش، استخراج ارز دیجیتال با دارا بودن مجوز از وزارت صمت(صنعت، معدن و تجارت) قانونی و مجاز محسوب می‌شود. اما خاطر نشان شد که دولت ارزشمندی و ارزشمندی ارزهای دیجیتالی را برای دلالان و کاربران این بازار تضمین نمی‌کند.
به‌طورکلی دررابطه‌با پرسش آیا خرید و فروش بیت‌کوین قانونی است؟ قوانین بیت‌کوین، در خصوص بیت‌کوین یا به‌طورکلی ارزهای دیجیتال با توجه قوانین ایران می‌توان اظهار داشت که درصورتی‌که ارز دیجیتال، ابزاری برای انجام جرم قرار نگیرد و یا باعث نقض دیگر قوانین نگردد، استفاده و خرید و فروش آن بلامانع بوده و قانونی محسوب می‌گردد.
آیا صرافی‌های ارز دیجیتال در ایران وجود دارند و قانونی‌اند؟
همان‌طور که بازار ارزهای دیجیتال در ایران داغ‌تر گشت و تعداد کاربران این عرصه افزایش یافت، بانک مرکزی خود را موظف به تنظیم شرایط و ضوابط بسترهای خرید و فروش ارزهای دیجیتال از جمله رایجترین آنها بیت‌کوین دید و برای صرافی‌های لازم جهت انجام این اعمال تعریف و شرح عملی ارائه داد. طبق تعریف ارائه شده، صرافی شرکتی معرفی شد که دارای مجوز تأسیس از جانب بانک مرکزی است و به کار صرافی مشغول باشد و ثبت صرافی و انجام عملیات در آن تنها در چارچوب ارائه شده توسط شورای پول و اعتبار مجاز است.
برای فعالیت این صرافی‌ها ابتدا باید احراز هویت توسط صرافی در بانک مرکزی صورت بگیرد و سقف خرید و فروش ارز دیجیتال با سقف معین توسط بانک مرکزی مطابقت داشته باشد. همچنین این صرافی‌ها ملزوم‌اند تا تمامی تراکنش‌های انجامی را به خوبی ثبت و نگهداری نمایند تا در هنگام لزوم و درخواست بانک مرکزی، در اختیار وی قرار دهند.
جمع‌بندی
برای شروع سرمایه‌گذاری در بازار بیت‌کوین و رمزارزها لازم است تا جواب آیا خرید و فروش بیت‌کوین قانونی است؟ را بدانید. در این مقاله ابتدا با ارائه توضیحات پیرامون دنیای ارزهای دیجیتال، سعی در آشنایی مخاطب با این فضا و سپس پرداختن به قوانین ارزهای دیجیتال شد. بی‌شک به‌دقت خواندن این مقاله از سایت هدایتی فر در رسیدن به پاسخ سؤالتان کمک شایانی خواهد داشت.
