آیا خرید و فروش بیت‌کوین قانونی است؟ حتماً یکی از سؤال‌هایی که برای کسانی که قصد شروع تجارت در دنیای ارزهای دیجیتال یا بیت­‌کوین را دارند، ایجاد شده و نیاز به پاسخی جامع و به­‌روز دارد. خوش‌­وقتیم تا به‌­وسیله این مقاله یاری­‌دهنده شما در رسیدن به پاسخ مورد نیازتان باشیم.

فهرست مطالب:

• چرا به ارز دیجیتالی نیاز وجود داشت؟
• آشنایی با مفاهیم پایه‌­ای ارز دیجیتال
• انواع ارز دیجیتال کدام است؟
• ویژگی­‌های ارزهای دیجیتال
• قوانین حیطه ارزهای دیجیتال
• آیا صرافی­‌های ارز دیجیتال در ایران وجود دارند و قانونی‌اند؟
• جمع‌­بندی

پیشنهاد می­‌شود تا گام‌­به­‌گام با مقاله پیش رو همراه باشید تا به پاسخ شبهات و سؤالات خود دست یابید.

چرا به ارز دیجیتال نیاز وجود داشت؟

در راستای پاسخ به سؤال آیا خرید و فروش بیت‌کوین قانونی است؟ قوانین خرید بیت­‌کوین نیاز است که ابتدا به دلایل نیازمندی به ارز دیجیتال بپردازیم. تا همین چندین سال اخیر، تنها وجه­‌های رایج، پول­‌های اسکناسی موجود مانند، دلار، پوند، ریال و غیره که به آن­ها پول فیات گفته می­‌شود، بود. اما با پیشرفت روزافزون دنیا و راه‌­های مبادلات و دسترسی­‌ها، استفاده از این پول­‌ها مصرف‌­کننده را با محدودیت‌­هایی روبه­‌رو می­‌کرد. از آنجایی‌که انسان بر این است تا از محدودیت‌های موجود بگریزد و راهی برای ازبین‌بردن آن­ها بیابد، برای این مسئله نیز راه­‌حلی به نام ارزهای دیجیتال وارد عرصه شد تا افراد بتوانند:

• بدون محدودیت به مبادلات در دنیای مجازی بپردازند.
• بدون تحت‌نظر بودن توسط دولت­‌ها و نیاز به تبدیل ارزها به یکدیگر به خرید و فروش بپردازند.
• بدون نیاز به احراز هویت و فاش کردن هویت خود و تنها حتی با نامی مستعار خرید و فروش کنند.

در واقع ارز دیجیتال امکان برخورداری سریع و بدون واسطه از محصولاتی را برآورده می­‌سازد که برای به‌دست‌آوردنشان نیاز به زمان و هزینه‌­های بیشتری بود. به‌عنوان‌مثال برای خرید مجله‌­ای علمی از خارج از مرزهای کشور، نیاز است تا ابتدا شرکت واسطه قابل اطمینانی پیدا نموده و هم ارزش پول محصول به‌­علاوه حق واسطه­‌گری شرکت، به‌حساب شرکت مذکور واریز نماید. تا ثبت سفارش کند و پس از مدت معین محصول موردنظر به دستتان برسد. امروزه این مسیر در حد توان صبر ما نیست؛ درست است؟ با آمدن ارزهای دیجیتال این مسیر بسیار کوتاه‌­تر شد و امکان حذف واسطه‌ها نیز به وجود آمد.

این‌­ها بخشی از مزایای استفاده از ارزهای دیجیتال است که نشان­ه نیاز به وجود آن­ها نیز هستند. در ادامه این مقال به دیگر ویژگی­‌های ارز دیجیتال و بررسی همه‌­جانبه آن خواهیم پرداخت.

آشنایی با مفاهیم پایه‌­ای ارز دیجیتال در خرید و فروش بیت‌کوین

برای یادگیری قوانین و اصول هر فضایی لازم است تا فرهنگ لغت و اصطلاحات رایج آن محیط آشنا باشید تا به بهترین درک از آن محیط و امکانات آن برسید. ازاین‌رو لازم است به رایج‌­ترین مفاهیم مورد ارائه در این بخش، توجه لازم را داشته باشید. در دنیای ارز دیجیتال، مفاهیم بیشتری وجود دازد؛ اما ما بر آنیم تا شما را با کاربردی­‌ترین آنها آشنا سازیم.

• ارز دیجیتال (Cryptocurrency)

ارزی رمزنگاری و کدگذاری شده که در دنیای مجازی تعریف می‌شود و معادل فیزیکی ندارد. و به کاربر امکان پرداخت ایمن در فضای مجازی را می‌­دهد. این ارز را می­‌توان به‌سادگی و بدون محدودیت یا با حداقل محدودیت انتقال داد و به محصول و خدمات موردنظر دست‌یافت. و حتی با خود آن به سرمایه‌گذاری پرداخت.

• کیف پول (Cryptocurrency wallet)

مانند کیف پولی که به همراه دارید و وجه خود را در آن نگه می­‌دارید، کیف پول دیجیتالی نیز همین نقش را ایفا می­‌کند. که علاوه بر نگه‌داری ارز دیجیتال، وظیفه ارسال، دریافت و مدیریت آنها را نیز برعهده دارد. این امنیت کیف پول با رشته کد و حروفی تأمین می­‌گردد که در ادامه با آن آشنا خواهید گشت.

• کلید عمومی (Public key)

اگر بخواهیم برای فهم بهتر معادلی برای آن نام ببریم، می­‌توان به شماره‌حساب بانکی اشاره کرد. که از آن برای دریافت ارز دیجیتال از دیگران استفاده می‌شود و بدین منظور در کلید عمومی را اختیار آنها قرار خواهید داد.

• کلید خصوصی (Private key)

همان‌گونه که گفته شد، جهت برقراری امنیت کیف پول ارز دیجیتال، نیاز به رشته حروف و کدهایی است که تنها در اختیار صاحب کیف پول قرار دارد و امنیت آن را تأمین می­‌کند و لازم است تا برای انجام هرگونه عملیاتی بر کیف پول، کلید خصوصی را به کار گیرید. کلید عمومی مانند رمز کیف پول عمل کرد. پس باید در محافظت از آن کوشا بود و آن را در اختیار هیچ­کس قرار نداد.

• بلاک‌چین (Blockchain)

اگر به معنای لغوی بلاک‌چین توجه کنیم، به “زنجیره بلوک­‌ها” می­‌رسیم. اطلاعات و کد­ها در بلوک­‌هایی در دنیای دیجیتال ذخیره می­‌گردند و این بلوک­‌ها به‌صورت زنجیره‌­وار با یکدیگر ارتباط داشته و بلاک‌چین را می­‌سازند.

• استخراج (Mining)

ارز دیجیتال با استفاده از کدگذاری­‌ها و رمزسازی ساخته شد. در واقع این کدهای سازنده رمزارزها، پاسخ معادلات پیچیده ریاضی بود که توسط کامپیوترهای پیچیده که توان پردازش فوق­‌العاده اطلاعات را دارد. و جواب این معادلات را به دست آورد، انجام می­‌پذیرند و ارز دیجیتال یا کوین جدید تولید می­‌کنند. تمام این مراحل، استخراج نامیده می‌­شود. هر فردی که زودتر بتواند به پاسخ این معادلات پیچیده دست یابد، تعدادی ارز دیجیتال تولیدی به‌عنوان پاداش تعلق می­‌گیرد.

• صرافی ارز دیجیتال (Exchange)

در دنیای هوش مالی ارز دیجیتال نیز امکان جرید و فروش ارز و تبدیل آنها به یکدیگر وجود دارد و در صرافی ارز دیجیتال امکان‌پذیر است.

حال یکی دیگر از گام­‌های پاسخ به سؤال آیا خرید و فروش بیت­‌کوین قانونی است؟ قوانین خرید بیت‌­کوین برداشت و برای داشتن پاسخ آماده‌­تر و آگاه‌­تر بود و در آینده‌­ای نزدیک به پاسخ خود دست خواهید یافت؛ بنابراین ادامه مقاله را از دست ندهید.

انواع ارز دیجیتال در خرید و فروش بیت‌کوین کدام است؟

باتوجه‌به نیازمندی­‌های موجود، ارزهای دیجیتال که در ابتدا تنها در دسترس سیستم­‌های نظامی قرار داشت؛ اما به علت اصل عدالت در اختیار عموم قرار گرفت، در سال 2009 به بازار ارائه گشت. به‌­طور کلی ارز دیجیتال انواع مختلفی دارد که به اختصار به آن­ها و ویژگی­‌های مرتبط به هر­ یک خواهیم پرداخت. ارزهای دیجیتال به سه دسته اساسی تقسیم‌بندی می­‌گردند:

• بیت­‌کوین

بیشتر به‌­جای واژه ارز دیجیتال، بیت­‌کوین به کار می‌رود. به­‌طوری که برخی این دو را معادل یکدیگر می‌دانند. درحالی‌که بیت‌­کوین تنها یکی از انواع ارزهای دیجیتال و البته اولین ارز دیجیتال عرضه شده به دنیا و رایج‌­ترین آن است. هویت گروه سازنده بیت­‌کوین تاکنون مخفی بود و مردم تنها آنان را با نام مستعار “ساتوشی ناکاموتو” می­‌شناسند. ارزش فعلی بیت‌­کوین حدود 63000 دلار گزارش می­‌شود.

• آلت­‌کوین

نام یا اصطلاحی است که برای هر ارز دیجیتال غیر از بیت­‌کوین به کار می‌رود. رایج­ترین آلت­‌کوین اتریوم است که از رواج و محبوبیت خوبی برخوردار است و پس از بیت­‌کوین در جهان، مقام بزرگ­ترین ارز دیجیتال را داراست.

• استیبل‌­کوین

ارزش این دسته از کوین‌­ها وابسته به دارایی­‌های فیات، از جمله طلا و ارزهای فیات مانند دلار است. و به کاربر این امکان را می­‌دهند تا پول خود که اغلب دلار است، در قالب ارز دیجیتال نگه‌داری نماید. و به طور دلخواه آن را معامله و ذخیره نماید. تتر یکی از انواع استیبل‌کوین است.

ارزهای دیجیتال عمدتاً به این سه شکل کلی در بازار وجود دارند که هر یک از این انواع، زیرشاخه‌­های مختلفی دارند که شاید نام آن­ها برایتان آشناتر باشد؛ مانند اتریوم، لایت­‌کوین و غیره.

ویژگی­‌های ارزهای دیجیتال در خرید و فروش بیت‌کوین

ازآنجایی‌که ارزهای دیجیتال با ارزهای فیات که به طور فیزیکی رواج دارند، متفاوت هستند، درنتیجه ویژگی­‌های منحصربه‌فردی دارند. دانستن آنها درک قوانین مربوط را سهولت می‌­بخشد. از جمله این ویژگی­‌ها، شامل موارد زیر است:

• ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز هستند.

منظور از واژه غیرمتمرکز این است که ارزهای دیجیتال توسط دولت یا سازمانی توزیع و اداره نمی­‌شود، تنها در بستر بلاک‌چین و توسط انجمن­‌های موجود در همین بستر و کاربران، اداره و کنترل می­‌گردد. از این ویژگی می­‌توان به‌­عنوان یک مزیت نام برد؛ زیرا باعث برداشت محدودیت­‌های اجرایی توسط دولت­‌ها و همچنین مانع اعمال تحریم­‌های سیاسی بر این بازار می­‌گردد.

• ارزهای دیجیتال دارای شفافیت است.

در بستر بلاک‌چین تمامی تراکنش‌­ها برای تمامی کاربران قابل‌ردیابی و رصد بود و افراد می­‌توانند تراکنش‌­های انجامی یک کیف پول را از مقصد تا مبدأ دنبال کنند و از آن مطلع گردند.

• تراکنش‌­های ارزهای دیجیتال برگشت­پذیر نیستند.

شاید یکی از مهم­ترین ویژگی­‌های مشمول ارزهای دیجیتال، غیرقابل‌برگشت بودن تراکنش‌­ها در این بستر است. به صورتی که در صورت انجام مبادله یا معامله­‌ای ناخواسته، امکان بازیابی ارزهای ازدست‌رفته وجود ندارد.

از دیگر ویژگی­‌های ارز دیجیتال عدم نیاز به مجوز و حتی احراز هویت برای انجام تراکنش‌­ها و همچنین سرعت بالای آن است. تمام این ویژگی­‌ها باعث محبوبیت روزافزون ارزهای دیجیتال در جوامع شده‌­اند.

قوانین حیطه ارزهای دیجیتال

تا اینجای مقاله دررابطه‌با اجزای مختلف جهان ارزهای دیجیتال به‌اختصار سخن گفتیم. تا با فضای آن بیشتر آشنا شوید و درنتیجه پاسخ سؤال آیا خرید و فروش بیت‌کوین قانونی است؟ و قوانین خرید بیت‌کوین را بهتر دریابید.

زمانی که ارزهای دیجیتال به جهان عرضه شد، گرچه ماهیت کددار و رمزگذاری شده‌­ای داشت که تا جایی خیال افراد را آسوده می­‌ساخت. اما مخفی بودن هویت افراد معامله‌­گر و به­ کل کاربران آن و همچنین غیرمتمرکز بودن آن که حاکی از عدم نظارت و قانون‌­گذاری دولت بر آن بود، نگرانی­‌هایی دررابطه‌با جولان‌دادن هکر و افراد سودجو و فریب‌کار، غیرقابل‌چشم‌پوشی بودند. که تمامی این نگرانی­‌ها را حتی از جانب سیستم‌­های دولتی و دولت­‌ها را به­ جا و قابل ­درک می­‌نمود.

ابتدای کار ارزهای دیجیتال

در ابتدا که ارزهای دیجیتال رواج پیدا کردند، مسئولان کشور به علت نگرانی­‌های زیر سرسختانه با آن برخورد نمود:

• نگرانی دررابطه‌با خروج ارز از کشور
• سهولت پول‌شویی و انجام اعمال غیرقانونی بدون لزوم احراز هویت
• نوسانات شدیدی که در قیمت ارزهای دیجیتال وجود دارد
• نگرانی دررابطه‌با پیشی‌گرفتن بازار ارز دیجیتال در جذب سرمایه از بازار بورس ایران
• دست‌نداشتن دولت در کنترل و ارزیابی بازار ارز دیجیتال

همین دلایل باعث شد تا در ابتدا ارز دیجیتال و بازار و معاملات مربوط ممنوع و جرم محسوب شوند. اما باتوجه‌به تقاضا و رواج ارزهای دیجیتال مسئولان مجبور شدند تا مقداری خود را با شرایط وقف داده اندکی دررابطه‌با این بازار تجدیدنظر کنند که طی آن، در تیرماه سال 98، ارز دیجیتال در ایران به رسمیت شناخته شد و تمامی اعمال مربوط با ارز دیجیتال از جمله خرید و فروش، استخراج ارز دیجیتال با دارا بودن مجوز از وزارت صمت(صنعت، معدن و تجارت) قانونی و مجاز محسوب می‌­شود. اما خاطر نشان شد که دولت ارزشمندی و ارزشمندی ارزهای دیجیتالی را برای دلالان و کاربران این بازار تضمین نمی‌کند.

به‌طورکلی دررابطه‌با پرسش آیا خرید و فروش بیت‌کوین قانونی است؟ قوانین بیت‌­کوین، در خصوص بیت­‌کوین یا به‌طورکلی ارزهای دیجیتال با توجه قوانین ایران می­‌توان اظهار داشت که درصورتی‌که ارز دیجیتال، ابزاری برای انجام جرم قرار نگیرد و یا باعث نقض دیگر قوانین نگردد، استفاده و خرید و فروش آن بلامانع بوده و قانونی محسوب می­‌گردد.

آیا صرافی­‌های ارز دیجیتال در ایران وجود دارند و قانونی‌اند؟

همان‌طور که بازار ارزهای دیجیتال در ایران داغ­‌تر گشت و تعداد کاربران این عرصه افزایش یافت، بانک مرکزی خود را موظف به تنظیم شرایط و ضوابط بسترهای خرید و فروش ارزهای دیجیتال از جمله رایج­‌ترین آن­‌ها بیت­‌کوین دید و برای صرافی­‌های لازم جهت انجام این اعمال تعریف و شرح عملی ارائه داد. طبق تعریف ارائه شده، صرافی شرکتی معرفی شد که دارای مجوز تأسیس از جانب بانک مرکزی است و به کار صرافی مشغول باشد و ثبت صرافی و انجام عملیات در آن تنها در چارچوب ارائه شده توسط شورای پول و اعتبار مجاز است.

برای فعالیت این صرافی‌­ها ابتدا باید احراز هویت توسط صرافی در بانک مرکزی صورت بگیرد و سقف خرید و فروش ارز دیجیتال با سقف معین توسط بانک مرکزی مطابقت داشته باشد. همچنین این صرافی­‌ها ملزوم‌­اند تا تمامی تراکنش‌­های انجامی را به­ خوبی ثبت و نگه­داری نمایند تا در هنگام لزوم و درخواست بانک مرکزی، در اختیار وی قرار دهند.

جمع­‌بندی

برای شروع سرمایه‌­گذاری در بازار بیت­‌کوین و رمزارزها لازم است تا جواب آیا خرید و فروش بیت‌کوین قانونی است؟ را بدانید. در این مقاله ابتدا با ارائه توضیحات پیرامون دنیای ارزهای دیجیتال، سعی در آشنایی مخاطب با این فضا و سپس پرداختن به قوانین ارزهای دیجیتال شد. بی­‌شک به­‌دقت خواندن این مقاله از سایت هدایتی فر در رسیدن به پاسخ سؤالتان کمک شایانی خواهد داشت.